Adaptacja dziecka do przedszkola i szkoły

DRODZY RODZICE PRZYSZŁYCH PRZEDSZKOLAKÓW

Wasz trzy-cztero-pięciolatek już we wrześniu zacznie regularne uczęszczanie do przedszkola. Przed nim więc trudne zadanie, musi przystosować się do życia w nowym, zupełnie odmiennym otoczeniu od tego z jakimi dotychczas miał do czynienia.

JAK PRZYGOTOWAĆ DZIECKO DO PRZEDSZKOLA

Aby nie przeżywać razem z dzieckiem dramatu w pierwszych dniach uczęszczania do przedszkola rodzice muszą przygotować je do nowej sytuacji, a im wcześniej zaczną tym lepiej.

Wszelkie obserwacje pedagogów i psychologów dowodzą, iż pozytywne poczynania domu rodzinnego wobec nowej sytuacji – pójście dziecka do przedszkola – są najistotniejszym warunkiem powodzenia w procesie przystosowania się.

Działania rodziców powinny wytworzyć u dziecka pozytywne nastawienie, czyli rozbudzić jego ciekawość, zainteresowanie, radosne oczekiwanie. Dlatego bardzo pomocne są tu spotkania adaptacyjne organizowane na terenie przedszkola w czerwcu lub w pierwszych dniach września. Spotkania te dają wymierne korzyści zarówno dzieciom, rodzicom, jak i nauczycielkom przedszkola.

Rodzice powinni rozmawiać z dzieckiem o przedszkolu i cieszyć się z faktu pójścia dziecka do niego. Rozbudzać zainteresowanie tym nowym dla dziecka środowiskiem.

Warto zadbać o umiejętności samoobsługowe dzieci

Rodzice powinni starać się aby samodzielnie jadło, ubierało się i rozbierało, myło ręce, załatwiało się w ubikacji. Im bardziej dziecko jest samodzielne tym mniej zależne od osób dorosłych. Dziecko sprawniejsze w zakresie samoobsługi zyskuje większe poczucie sprawstwa i wewnętrznej mocy, ponieważ nie potrzebuje pomocy od innych, lepiej ocenia siebie.

Pójście dziecka do przedszkola to wydarzenie w życiu całej rodziny. Dlatego oprócz niego również najbliżsi muszą się do tego przygotować.

Wskazówki i rady dla rodziców przedszkolaków

• w początkowym okresie dobrze jest odbierać dziecko wcześniej, ponieważ

trzylatek ma inne poczucie czasu a okres przebywania poza domem wydaje mu się bardzo długi

• nie należy przedłużać momentu rozstania, najlepiej pomóc mu się rozebrać, czule pożegnać i wyjść

• jeżeli dziecko płacze przy pożegnaniu z mamą, niech tato odprowadza je przez kilka dni do przedszkola, rozstania z tatą są mniej przykre

• nie mówimy dziecku, że przyjdziemy wcześniej, jeżeli to jest niemożliwe

• wprowadzamy w domu stały rytm dnia

• nigdy nie straszymy dziecka przedszkolem

• przyzwyczajamy je do jedzenia różnych potraw, nie rozdrabniamy i nie miksujemy pokarmów

• wdrażajmy dziecko do przestrzegania zasad i umów

• przyzwyczajajmy je do samoobsługi i uczmy samodzielności

• organizujmy dziecku kontakty z rówieśnikami i innymi dziećmi

• przygotujmy dla trzylatka wygodny strój do samodzielnego ubrania, który można nawet pobrudzić w czasie malowania, lepienia lub zabawy

• żegnajmy i witajmy dziecko zawsze uśmiechem

Czynniki warunkujące pozytywne nastawienie dziecka do rozpoczęcia nauki w klasie pierwszej

Większość dzieci chce pójść do szkoły. Mają one świadomość, że są już starsze a fakt wejścia w szeregi uczniów jest traktowany jako osiągnięcie, sukces. Są podmiotem wzmożonego zainteresowania rodziców, z którymi robią wspólne zakupy książek i przyborów szkolnych.

Nastawienie dziecka do szkoły w chwili rozpoczęcia nauki to jeden z podstawowych czynników decydujących o osiągnięciu powodzenia. W kształtowaniu tego nastawienia dużą rolę odgrywają rodzice. Rozmowy z dzieckiem powinny być prowadzone wcześniej w taki sposób aby pobudzać naturalną ciekawość dziecka, jego zainteresowanie tym co go czeka, przekonanie, że nauczy się nowych rzeczy. Powinno być przygotowane, że czeka go praca i wysiłek, któremu jest w stanie sprostać.

Silne lękowe nastawienie dziecka do szkoły już u progu kariery szkolnej może zaburzyć przebieg całego procesu edukacji. Dziecko boi się z góry negatywnych ocen, nagany ze strony rodziców. Stan taki jest wytworzony mniej lub bardziej świadomie przez dom rodzinny. Również samoocena dziecka kształtuje się pod wpływem ocen otoczenia. Jeśli dziecko słyszy nieustannie negatywne uwagi na swój temat (gapa, niezdara, brzydko rysuje), nabiera przekonania, że jest gorsze, że z nauką szkolną sobie nie poradzi. Takie zachowania cechują zazwyczaj rodziców nadmiernie wymagających, surowych, którzy rzadko chwalą swoje dziecko.

Wiele emocji związanych z adaptacją w nowym środowisku szkolnym przeżywają również pierwszoklasiści w gimnazjum. Zwykle najczęstszą reakcją na sytuacje nowe jest ciekawość i połączony z nią lęk przed tym co nieznane. Na przystosowanie się do nowej sytuacji ma także wpływ nastawienie, oczekiwania i wyobrażenia dotyczące własnego funkcjonowania w nowej szkole. Lęk przed przemocą koleżeńską, niepewność czy sobie poradzą, czy znajdą nowych kolegów, jacy będą nauczyciele mogą budzić obawy przed zmianą szkoły. Warto zatem aby rodzice zachęcali swoje dzieci do wytrwania i wspierali w rozwiązywaniu ewentualnych problemów.

Uczniowie podlegający prawidłowym procesom adaptacyjnym, po krótkim czasie ostrożnego wchodzenia w życie szkolne, zaczynają zachowywać się w sposób naturalny i typowy dla siebie. Potrafią dostosować się do wymogów środowiska, ale jednocześnie próbują na miarę swoich możliwości i potrzeb, aktywnie oddziaływać na otaczającą ich rzeczywistość.

psycholog Joanna Ziółkowska

psycholog Jolanta Ludwiczak