Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Sierpcu

Problemy ze słuchem. Kiedy potrzebna jest konsultacja? Pierwsze objawy niedosłuchu u dziecka. Porady surdopedagoga osoby, która zajmuje się diagnozowaniem, terapią i wspomaganiem rozwoju dzieci z niedosłuchem.

Sprawność narządu słuchu jest szczególnie ważna u dziecka, gdyż warunkuje prawidłowy rozwój głosu i mowy oraz opanowanie odpowiednich form językowych, wpływa również w sposób decydujący na jego ogólny rozwój. Prawidłowy słuch jest niezbędny do tworzenia w ośrodkowym układzie nerwowym fizjologicznych procesów integrowania, abstrahowania oraz wykształcenia mowy wewnętrznej, która jest podstawą procesu logicznego myślenia.

W Polsce przeprowadza się badania przesiewowe w kierunku niedosłuchu u każdego nowo narodzonego dziecka, stąd cześć przypadków tego schorzenia wykrywana jest na bardzo wczesnym etapie, jednak nie wszystkie ujawniają się w tym okresie.

Ważna jest więc dalsza obserwacja naszego dziecka. Często pierwszym sygnałem mogą być nieprawidłowości lub opóźnienia w mówieniu.

Niedosłuch u dziecka może skutkować trudnościami w adaptacji do środowiska przedszkolnego i szkolnego, zaburzeniami koncentracji, komunikowania się i ograniczeniami w przyswajaniu wiedzy, gorszą znajomością języka, trudnościami w mówieniu, czytaniu i pisaniu. Może być też przyczyną agresji, nadpobudliwości, nerwowości, wyizolowania z otoczenia. Ważna jednak jest świadomość, że prawie każdemu dziecku z zaburzeniami słuchu można pomóc, gdy są one wcześnie wykryte i zdiagnozowane. Metody leczenia zależą od wielu czynników, między innymi od dobrze postawionej diagnozy.

Jak rozpoznać niedosłuch u małego dziecka? Jakie objawy powinny niepokoić rodziców?

• brak reakcji na dźwięki, niemowlę nie kieruje wzroku na źródło dźwięku;

• nie lokalizuje źródła dźwięku, reakcja 6-miesięcznego dziecka powinna być już bardzo wyraźna;

• brak reakcji na różne odgłosy, na grzechotanie zabawek, dzwonek u drzwi, swoje imię wymawiane przez rodziców, (dziecko około 9 miesiąca życia powinno już reagować);

• wrażliwość na głośne dźwięki lub określone tony;

• opóźnione gaworzenie i opóźnione wymawianie pierwszych sylab lub słów;

  Dziecko na pierwsze urodziny powinno wypowiadać 3-5 słów znaczących (mama, tata, itd.),

  na drugie urodziny - do pięciu prostych równoważników zdania (np. mama, chodź).

  W wieku trzech lat z kolei maluch powinien powiedzieć zdanie złożone z co najmniej pięciu wyrazów, lecz nie musi to być zdanie poprawne gramatycznie.

  Na czwarte urodziny dziecko powinno umieć opowiedzieć bajkę, np. opowiedzieć, co się działo w przedszkolu, czy streścić dobranockę. Jeżeli dziecko tego nie potrafi, niewykluczone, że słabo słyszy lub nie słyszy.

  Rodziców powinny również zaniepokoić takie zachowania dziecka, jak :

• brak prawidłowej reakcji na sygnały dźwiękowe, lub gdy mówimy do niego normalnym głosem, niereagowanie na nasze polecenia typu: przynieś misia, daj mi zabawkę itp.;

• dziecko jest nadmiernie nerwowe, rozdrażnione, nieposłuszne;

• często jest zmęczone, ma problemy z koncentracją uwagi lub mówi zbyt głośno;

• słucha jednym uchem – kieruje głowę zawsze w tę stronę, skąd dochodzi głos;

• przynosi gorsze stopnie, nauczyciele skarżą się, że nie uważa na lekcjach, nie wie, co jest zadane, nie słucha poleceń;

• słabe rozumienie i zapamiętywanie wypowiedzi ustnych, ubogi zasób słów;

• odpowiedzi formułowane są z dużym wysiłkiem, z błędami gramatycznymi, bez wyraźnej intonacji.

Niedosłuch ma wiele przyczyn, które można podzielić na wrodzone, okołoporodowe i nabyte w późniejszym wieku.

Uszkodzenie słuchu może być spowodowane między innymi nadmiernym hałasem. Dla uszu noworodka prawdziwą torturą jest głośno nastawiony telewizor albo podniesione głosy rodziców. Wtedy kształtujący się zmysł słuchu ogranicza pole słyszalności, by obronić mózg przed nadmiernym pobudzeniem. W konsekwencji dziecko gorzej słyszy. Dla niemowlęcia najlepsze są dźwięki spokojne, niezbyt głośne, zamiast kupować głośną zabawkę, lepiej zaśpiewać kołysankę, włączyć cichą pozytywkę, delikatnie potrząsnąć grzechotką. Starsze dziecko narażone jest na hałas w przedszkolu, w szkole, od najmłodszych lat godzinami słucha głośnej muzyki przez słuchawki. Często dochodzi do przewlekłego urazu akustycznego, który jest wynikiem długotrwałego przebywania w hałasie. Na skutek tego zostają podrażnione lub uszkodzone komórki odpowiedzialne za słyszenie. Już dzieci w wieku szkolnym mają szumy w uszach, które mogą świadczyć o uszkodzeniu słuchu. Ponadto częste infekcje górnych dróg oddechowych, czy zapalenie ucha środkowego, wewnętrznego, które nie zostały dokładnie wyleczone, mogą powodować ubytek słuchu. Stąd konieczna jest konsultacja lekarza.

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Sierpcu dysponuje nowoczesnym sprzętem do prowadzenia przesiewowych badań słuchu PLATFORMĄ DO BADAŃ ZMYSŁÓW. Nieprawidłowe wyniki przesiewowego badania są podstawą do pogłębienia diagnozy u specjalisty ( otolaryngologa, audiologa, foniatry, logopedy). Zapisy na badanie prowadzone są w puncie informacyjnym w Poradni po złożeniu wniosku, który można również pobrać z naszej strony internetowej http://www.poradniasierpc.bip.org.pl/.

Rodzice dzieci z podejrzeniem lub zdiagnozowanym niedosłuchem nie pozostają sami z tym problemem. W naszej placówce dzieci objęte są przez surdopedagoga i logopedę specjalistyczną terapią, a rodzice otrzymują wskazówki i zestaw ćwiczeń do pracy z dzieckiem w domu.

Surdopedagog Aneta Ciemiecka